Online Psikoterapi Nedir?
Danışan ve psikoterapistin aynı ortamda bulunmaksızın, görüntülü konuşma sağlanabilecek teknolojik araçlar (bilgisayar, akıllı telefon gibi) aracılığıyla bir araya geldiği psikoterapi çeşididir. Psikoterapi çerçevesi açısından benzer yönleri olmakla beraber bu özelliğiyle fiziksel olarak seans odasında bulunulan yüz yüze psikoterapiden ayrılır.
Son yıllarda gittikçe kullanımı artan online psikoterapi, kimi çevrelerce oldukça kullanışlı bulunurken bazıları tarafındansa çerçeveyi değiştirdiği, terapötik sürece zarar verdiği düşüncesiyle zorunlu olmadıkça kullanılmamıştır. Fakat pandemi sürecinde uzmanlar karantina ve sağlık önlemleri nedeniyle bu yönteme başvurmak durumunda kalmışlardır. Belediyeler, sivil toplum kuruluşları yine bu dönemde evlerinden çıkamayan ve psikolojik desteğe ihtiyacı olan bireylere bu yöntemle ulaşmıştır. Peki bu yöntemle beraber çerçeve nereye evrildi? Bu yöntemin standardı nedir?
Avantajları nelerdir?
Çok farklı ekollerden uzmanların bu yönteme başvurmasındaki sebeplerden biri ruh sağlığı hizmetlerine ulaşılabilirliği artırmasıdır. Kırsal yaşam, ulaşım sorunları, sağlık eşitsizlikleri, fiziksel/duyusal sınırlılıklar ruh sağlığı hizmetleri için bir zorluktur. Yapılan araştırmalar (akt; Bozkurt, 2013) insanların anonim ve internet üzerinden kurdukları etkileşimlerde daha az sosyal anksiyete yaşadıklarını bildirmektedir. Bu nedenle yüz yüze tedavilerde sosyal fobi ve çekingenlik sorunu yaşayanlar, agorafobi nedeniyle dışarıya çıkma korkusu yaşayanlar için uzaktan yardım uygulamaları psikolojik destek sürecini başlatabilmektedir. Damgalanma konusunda da online psikoterapi yaklaşımı kolaylık sağlayabilmektedir. Yine bu uygulama yabancı ülkelerde dil sorunu nedeniyle psikolojik destekten yoksun kalanlara yardım alma imkanı sağlar.
Hangi psikolojik rahatsızlıklarda kullanılır?
Çok önemli bir başka konu online psikoterapinin bazı rahatsızlıklarla çalışırken uygun görülmekte iken bazı rahatsızlıklarda uygun görülmemesidir. İnternetten uygulanan terapilerin anksiyete bozuklukları, uyku bozuklukları, majör depresyon, panik bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, karmaşık yas durumları, tükenmişlik sendromu gibi durumlarda başarılı şekilde uygulanıldığı görülmüştür. Fakat her rahatsızlık kişinin ruhsal örgütlenmesi bağlamında kendine hastır ve psikoterapinin online veya yüz yüze olması hakkında uzman kararı gözetilmelidir. Ancak ağır psikiyatrik tablolarda, intihar riski bulunanlarda ve başkasına zarar verme durumu söz konusu olanlarda uygulanması sakıncalı olabilmektedir.
Online psikoterapi mi yüz yüze terapi mi?
Bu konuda yapılan araştırmaları incelersek, terapide video konferans kullanımına odaklanan 65 makalenin meta ‐ analizinde, araştırmacılar bunun uygulanabilir olduğunu, iyi kullanıcı memnuniyetiyle ilişkili olduğunu ve geleneksel yüz yüze psikoterapiye benzer klinik sonuçları olduğunu tespit etmiştir. (akt; Mccord, 2020). Fakat internet tabanlı danışmanlık hizmeti için yeterli teknik bilgiye sahip, eğitim almış uzmanlara ihtiyaç vardır.
Haddouk (2015)’un yaptığı çalışmada; biri daha önce yüz yüze, geleneksel çerçevede ele alınmış, diğeri ise online platform üzerinden hizmet alan iki grup yetişkin arasındaki görüşmeleri karşılaştırmıştır. Bu iki grubun sonuçları, video konferansla klinik bir seansın mümkün olduğu varsayımını doğrulamaktadır, ancak tamamen aynı değildir. Aktive edilen psikolojik süreçler, her iki katılımcı grubu için geleneksel klinik çalışmadaki gözlemlere benzerdir.
Kaynaklar
Bozkurt, İ. (2013) Psikolojik yardım uygulamalarında yeni trend: Online terapiler. International Journal of Human Science,(10),130-140
Martin, J. N., Millán, F., & Campbell, L. F. (2020, March 26). Telepsychology Practice: Primer and First Steps. Practice Innovations. Advance online publication. http://dx.doi.org/10.1037/pri0000111
McCord, C., Benhard P., Walsh M., Rosner, C., Console K. (2020) A Consolidated Model for
Telepsychology Practice - DOI: 10.1002/jclp.22954